Παρουσίαση επιδημιών

Τι συμβαίνει με τις πανδημίες;

Μια σύντομη παρουσίαση μερικών από τις πιο σοβαρές πανδημίες που εμφανίστηκαν στην ανθρώπινη
ιστορία.

Επιμέλεια: Σωτηρία Δούκα


Ο κόσμος τελικά δεν προχωρεί μονάχα «με φωτιά και με μαχαίρι», όπως έγραψε κάποτε ο αείμνηστος
στιχουργός Νίκος Γκάτσος, αλλά και με την εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών οι οποίες ξεσπούν
κατά καιρούς. Ο 21ος αιώνας έχει ήδη σημαδευτεί από μεγάλες επιδημίες. Η υφήλιος βλέπετε, στο διάβα
της ιστορίας, έχει ζήσει αμέτρητες πανδημίες, που σκόρπισαν το θάνατο σε εκατομμύρια ανθρώπους. Ακόμα
και μεγαλύτερης έκτασης και πιο σοβαρές επιδημίες και πανδημίες σε σύγκριση με την πανδημία του
κοροναϊού COVID-19 έχουν συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν.
1. Κορονοϊοί. και κυρίως ο Κοροναϊός SARS-Cov-2


Ο Covid-19 έχει κερδίσει πλέον τον τίτλο της πιο φονικής και ταχύτερα εξελισσόμενης πανδημίας
από την Ισπανική Γρίπη του 1918 με τον αριθμό των νεκρών. Ο κοροναϊός SARS-CoV-2, μπήκε
απότομα στη ζωή μας από τον Δεκέμβριο 2019, αλλά οι κοροναϊοί αποτελούν μια μεγάλη
οικογένεια ιών που κυκλοφορούν στα ζώα, τα 2/3 σε άγρια είδη. Όμως, μόνο μερικοί περνούν στο
ανθρώπινο σώμα και προκαλούν ασθένειες που ποικίλουν, από άποψη σοβαρότητας. Στην
πραγματικότητα μέχρι το 2003 θεωρούνταν σχετικά ακίνδυνοι. Είναι η τρίτη μέσα στον 21ο αιώνα
επιδημία από κοροναϊούς που προκαλούν βαριά μορφή πνευμονίας (προηγήθηκαν οι SARS-CoV,
MERS-CoV). Ο νέος αυτός ιός έχει μεγάλη μεταδοτικότητα και οδήγησε στην κήρυξη πανδημίας
από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 11 Μαρτίου 2020. Με πολλούς τρόπους, όπως
σημειώνουν διάφοροι ερευνητές, «η πανδημία έχει γίνει ένα παγκόσμιο κοινωνικό πείραμα», τα
αποτελέσματα του οποίου δεν είναι ακόμη ορατά.


2. Ο Μαύρος Θάνατος

Οι τρομακτικές συνέπειες της “Μαύρης Πανώλης του Μεσαίωνα” αποτυπώθηκαν σε πολλά έργα,
μεταξύ άλλων και σε λογοτεχνικά όπως το “Δεκαήμερο, του Βοκάκιου” και εικαστικά. Σήμερα
θεωρείται ότι η συγκεκριμένη, η κορύφωση της οποίας ήταν μεταξύ 1347-1351, ήταν το δεύτερο
κύμα πανώλης. Προκλήθηκε από ένα βακτήριο, το Yersinia pestis, που υπάρχει κυρίως στα
ποντίκια. Υποστηρίζεται ότι ξεκίνησε από την Κίνα και διαδόθηκε σε άλλες περιοχές μέσω των
δρόμων του μεταξιού ή πλοίων. Η εξάπλωση της επιδημίας είχε ως αποτέλεσμα 75-125.000.000
νεκρούς. Χάθηκε ο μισός πληθυσμό της Ασίας και το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρώπης, όταν
ο συνολικός πληθυσμός του πλανήτη ανέρχονταν τότε σε μόλις 450.000.000. Είναι η πιο γνωστή
από 3 τουλάχιστον κύματα πανώλης.


3. Η Πανώλη του Λονδίνου

Η πανούκλα συνέχισε να εμφανίζεται, έχοντας ως επίκεντρό της το Λονδίνο. Από το 1348 ως το
1665 εμφανίστηκε 40 φορές, σκορπώντας το θάνατο κάθε φορά. Οι γάτες και τα σκυλιά
ενοχοποιήθηκαν ως κύριοι φορείς της ασθένειας, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει μια μαζική
θανάτωση χιλιάδων ζώων. Η Μαύρη Πανώλη έγραψε το τελευταίο της κεφάλαιο στο Λονδίνο, το
1665, με 100.000 νεκρούς σε επτά μήνες. Η καραντίνα περιελάμβανε υποχρεωτική παραμονή σε
ερμητικά κλειστά σπίτια για όλους.


4. Ευλογιά

H “Ευλογιά” σκότωνε τρεις στους δέκα ανθρώπους που μολύνονταν, μέχρι την ανακάλυψη του
εμβολίου. Επιδημίες ευλογιάς αναφέρονται σε όλους τους πολιτισμούς από την αρχαιότητα, ενώ
μαρτυρίες της παρουσίας της υπάρχουν ακόμα και σε αιγυπτιακές μούμιες. Το εμβόλιο κατά της
ευλογιάς ανακαλύφθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, από τον Βρετανό γιατρό Edward Jenner και
μόλις το 1980, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε επίσημα την πλήρη εξάλειψη της
ευλογιάς παγκοσμίως.


5. Πανώλη του Ιουστιανιού

Η πρώτη καταγεγραμμένη πανδημία της μετά Χριστόν εποχής (541 μ.χ) ξέσπασε στην
Κωνσταντινούπολη. Το επίκεντρό της ήταν μια έκταση της Αιγύπτου, την οποία ήλεγχε ο στρατός
του Ιουστινιανού. Σύμφωνα με τις σχετικές πηγές, το εντεροβακτήριο Yersinia Pestis μεταδόθηκε
από έντομα που τσίμπησαν αρουραίους και ύστερα αερογενώς στους στρατιώτες. Όταν ο στρατός
επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, αμέσως σημειώθηκαν οι πρώτοι θάνατοι. Η πανώλη δεν
έφυγε από τον κόσμο των ανθρώπων. Το «δεύτερο κύμα» της, ήρθε 800 χρόνια μετά.


6. HIV/AIDS

Το “AIDS”, που ταυτοποιήθηκε το 1981, καταστρέφει το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου, με
αποτέλεσμα τον θάνατό του από ασθένειες που το σώμα συνήθως καταπολεμά. Όσοι έχουν
μολυνθεί από τον ιό HIV αντιμετωπίζουν πυρετό, πονοκέφαλο και διογκωμένους λεμφαδένες.Το
AIDS παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στις αμερικανικές κοινότητες των ομοφυλοφίλων, αλλά
πιστεύεται ότι αναπτύχθηκε από έναν ιό χιμπατζή από τη Δυτική Αφρική τη δεκαετία του 1920. Η
ασθένεια, η οποία διαδίδεται μέσω ορισμένων σωματικών υγρών, μεταφέρθηκε στην Αϊτή τη
δεκαετία του 1960, στη Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο τη δεκαετία του 1970.Τα επόμενα χρόνια
αναπτύχθηκαν θεραπείες που επιβραδύνουν την πρόοδο της νόσου, αλλά 35 εκατομμύρια
άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν πεθάνει από AIDS. Η πρόληψη αλλά και η πρόσβαση σε
θεραπευτική αγωγή σώζει πλέον εκατομμύρια ζωές
7. Η Ισπανική Γρίπη

The Family" του Egon Schiele, 1918


Η γρίπη των πτηνών που οδήγησε σε 50 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως, φαίνεται ότι προήλθε από την
Κίνα και μεταδόθηκε από Κινέζους εργάτες που μεταφέρονταν σιδηροδρομικώς μέσω του Καναδά προς την
Ευρώπη. Ονομάστηκε έτσι επειδή οι πρώτες αναφορές για την πανδημία προήλθαν από τον Τύπο της
Ισπανίας, η οποία δε συμμετείχε στον πόλεμο, όταν ο Τύπος των Χωρών που βρίσκονταν σε πόλεμο
λογοκρίνονταν και η ασθένεια μεταδόθηκε μέσω των στρατευμάτων που μετακινούνταν από τη μία περιοχή
στην άλλη. Στη Βόρεια Αμερική, η γρίπη εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Κάνσας στις αρχές του 1918 και
στην Ευρώπη την άνοιξη της ίδιας χρονιάς.
Αν και αυτές οι εμπειρίες δεν μπορούν να απαντήσουν σε ερωτήματα, όπως το πότε θα έχουμε στην διάθεσή
μας ένα αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο για τον νέο κορωνοϊό, μπορούν να μας προσφέρουν
σημαντικά μαθήματα για το πως τέτοιοι ιοί εξαπλώνονται και ορισμένες φορές αντεπιτίθενται σε δεύτερο,
τρίτο ή ακόμη και τέταρτο κύμα...Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο εμβόλιο. Τα εμβόλια έχουν σώσει
περισσότερες ζωές από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη παρέμβαση. Καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να
θεραπεύεις. Είναι υποχρέωση μας να συμβάλουμε όλοι με τη συμμετοχή μας στον εμβολιασμό, ώστε να
περάσουμε ένα καλοκαίρι γεμάτο με πολλές αγκαλιές και μια καθημερινότητα περισσότερο ανθρώπινη
χωρίς περιοριστικά μέτρα και μάσκες. Αν εμπιστευόμαστε την εξέλιξη της ιατρική επιστήμης είναι η
κατάλληλη στιγμή να το δείξουμε έμπρακτα.

Προσθέστε περισσότερα

Εδώ μπορείς να γράψεις ελεύθερα.

(Επιλέξτε Εικόνες. Προεραιτικό. Μέχρι 10 Με το ctl και click)


Περισσότερες Πληροφορίες